Czy na spotkaniu w Waszyngtonie obserwowaliśmy finał próby przymuszenia Ukrainy do kapitulacji, która nie mogła się udać?

---

01-03-2025

---

Donald Trump i Wołodymyr Zełenski spotkali się w Waszyngtonie (28.02.2025) po to by podpisać umowę o warunkach ustanowienia Inwestycyjnego Funduszu Odbudowy. Amerykańsko-ukraiński fundusz miał dysponować przyszłymi zyskami pochodzącymi z wydobycia i eksploatacji ukraińskich złóż surowców mineralnych (gaz, ropa, węgiel, metale rzadkie) oraz pracy towarzyszącej im infrastruktury (np. terminali gazowych).

Kijów zobowiązywał się w niej do wpłacania 50% swoich całkowitych zysków, pochodzących z nowych źródeł, na konto funduszu, który przeznaczy je na odbudowę kraju, oraz wzmacnianie jego „bezpieczeństwa, obrony i dobrobytu”. Udział strony amerykańskiej regulowany miał być odpowiednimi przepisami prawodawstwa Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Dokument nie zawierał jakichkolwiek zapisów szczegółowych, wspominając jedynie, że takowe znajdą się w kolejnej umowie, której treść zostanie wynegocjowana przez reprezentujące obydwie strony grupy robocze. Brak ograniczenia czasowego oznaczał, że nie ma pewności czy do jakiejkolwiek finalizacji w ogóle dojdzie.

Strona amerykańska, poza swoją obecnością biznesową, nie proponowała też żadnych innych form wsparcia Ukrainy, w tym zapewnienia trwałości ewentualnego porozumienia z Rosją, co stawiało pod znakiem zapytania jej sens. Mimo to, ukraiński prezydent postanowił osobiście przyjechać do Waszyngtonu, by spróbować wynegocjować dodatkowe amerykańskie gwarancje.

To jednak tylko część obrazu. Według nieoficjalnych informacji, Amerykanie wywierali na Ukraińców bardzo dużą presję negocjacyjną, a podczas wizyty w Białym Domu mieli być przymuszanie niemalże do kapitulacji.

Zachowajmy jednak te doniesienia w głowie jako tezę, a spójrzmy na kalendarium wydarzeń.

W tygodniu poprzedzającym wizytę:

* Europa wysyła wyrazy solidarności wobec Ukrainy, a podczas jubileuszowego szczytu w Kijowie, komisarz Stéphane Séjourné porusza temat implementacji treści porozumienia UE-Ukraina dotyczącego metali ziem rzadkich, podpisanego przez strony w 2021 roku.

* Sekretarz Stanu USA Marco Rubio, w wywiadzie (Breitbart) oficjalnie deklaruje, że celem USA jest próba odwrócenia Rosji od Chin.

* Sekretarz Obrony Pete Hegseth wstrzymuje wszelkie planowanie i działania cybernetyczne wymierzone w Rosję.

* Podczas wizyty w USA, europejska wysoka przedstawicielka ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Kaja Kallas, mimo zaplanowanego spotkania, zostaje zignorowana przez Marco Rubio. Spotkanie zostaje odwołane.

* Trump zapowiada wprowadzenie 25% cła na samochody z Unii Europejskiej.

* Według doniesień francuskiej BFM TV, Amerykanie zniechęcali Zełenskiego do przyjazdu, dopiero bezpośrednia interwencja prezydenta Macrona, który dzwoni do Trumpa, przekonuje ich do potwierdzenia wizyty.

* Na dzień przed wizytą, Trump zmienia retorykę na bardziej przyjazną Zełenskiemu, zaprzecza że nazwał go dyktatorem, sugeruje pewne ruchy korzystne dla Ukrainy.

* Delegacje amerykańska i rosyjska spotykają się w Stambule przeprowadzając kilkugodzinne konsultacje. Według zdawkowych informacji, rozmowy dotyczą przywrócenia działalności placówek dyplomatycznych. Nie było konferencji z dziennikarzami i możliwości zadawania pytań.

Co się wydarzyło podczas konferencji w Białym Domu?:

* W przeciwieństwie do zwyczaju, konferencja w Gabinecie Owalnym nie jest transmitowana „na żywo” przez żadną ze stacji amerykańskich. Jedyna transmisja dostępna była w telewizji ukraińskiej.

* Do Gabinetu Owalnego nie zostają wpuszczeni dziennikarze AP i Reutersa, wchodzi natomiast nieakredytowany dziennikarz rosyjskiej agencji TASS. Mija chwila zanim służby prasowe orientując się w pomyłce wypraszają go z sali.

* Ubiór Zełenskiego staje się powodem delikatnych zaczepek ze strony Trumpa. Temat podchwycony zostaje przez dziennikarza z protrumpowskiej, alt-prawicowej kablówki Real American Voice – Briana Glenna, prywatnie partnera radykalnej członkini Izby Reprezentantów Marjorie Taylor Greene. Zajął on doskonałe miejsce w pierwszej linii, bezpośrednio przy członkach amerykańskiej administracji.

* Glenn pyta Zełenskiego dlaczego nie przyszedł w garniturze na spotkanie i czy w ogóle posiada garnitur? Zełenski odgryza się, ku ogólnej wesołości ale niesmak pozostaje. Glenn nie zostaje ani upomniany, ani wyproszony, natomiast na nagraniach widać, że JD Vance w tym momencie jest wyraźnie rozbawiony pytaniem. Rubio zachowuje kamienną twarz, a Waltz i Kellogg sprawiają wrażenie zakłopotanych. To ważne, ponieważ to właśnie JD Vance rozpocznie wymianę zdań, która skończy się zerwaniem rozmów.

* Podczas konferencji powtarza się sytuacja, w której Zełenski podnosi argument konieczności udzielenia przez Amerykanów gwarancji i kontynuowania dostaw broni (wspomina o obronie przeciwlotniczej), sugeruje też współpracę w zakresie produkcji dronów. Trump natomiast pozostaje na te sugestie niewzruszony, argumentuje tylko, że Amerykanie zamierzają eksploatować ukraińskie surowce, w tym przede wszystkim złoża litu. O pomocy wojskowej mówi, że pewnie będzie trwać, choć ma nadzieję, że nie będzie duża. Stanowiska stron są w sposób widoczny rozbieżne.

* Zełenski kilkukrotnie przeczy twierdzeniom Trumpa, podając swoją argumentację (głównie daty i liczby), ale przez zdecydowaną większość konferencji obydwaj są stonowani.

* Mniej więcej w 36 minucie trwania konferencji, zaraz po wypowiedzi Marco Rubio, JD Vance przerywa Trumpowi wygłaszając przemowę dotyczącą amerykańskich wartości. Trump nie reaguje w żaden sposób, co wyraźnie ośmiela Vance’a. Od tej chwili zaczyna zachowywać się głośniej i swobodniej.

* Krótko później (ok. 38 minuty), bezpośrednio przed scysją, dziennikarka CNN dopytuje Trumpa czy Rosjanie wycofają się z obszarów, na których są złoża, oraz w jaki sposób surowce będą przed nimi chronione. Trump odpowiada, że zakres terenowy jeszcze będzie ustalany, a złoża obroni sama umowa i gdyby w to nie wierzył, to by jej nie podpisywał. Gdy dziennikarka drąży temat, kwituje że CNN powinien skupić się na przetrwaniu (to uwaga do spadającej oglądalności stacji), zamiast zadawać „niedorzeczne” pytania. Vance w tym momencie głośno się śmieje. Po wyrazie twarzy Zełenskiego widać, że jest tym zachowaniem mocno poirytowany.

* Tutaj istotna uwaga. Zełenski ma trudności w zrozumieniu niektórych wypowiedzi. Prosi tłumacza o pomoc. Ma też problemy z wypowiadaniem swoich myśli z uwagi na ograniczone słownictwo, a to ogranicza mu pole manewru. Niepotrzebnie stawia na rozmowę po angielsku bez pośrednictwa tłumacza. W kilku momentach wyraźnie ciężko znosi niektóre stwierdzenia Amerykanów, czasem próbuje ripostować, czasem przemilcza.

* Bezpośrednio później pada pytanie od red. Marka Wałkuskiego o zbliżeniu USA z Rosją, na które Trump odpowiada. Na koniec tej wypowiedzi, Trump prosi o kolejne pytanie, ale właśnie wtedy następuje ponowne wtrącenie się JD Vance’a do już udzielonej odpowiedzi, na które Trump zezwala.

* Scysja zaczyna się w momencie, w którym Zełenski pyta Vance’a o skuteczność i sens dyplomacji względem Putina, który wielokrotnie łamał podpisane dokumenty, zwracając się do niego skrótowym „JD”. Odpowiadając, Vance mówi „taka dyplomacja, która zatrzyma wyniszczanie Twojego kraju”, jednak na drugim oddechu rozpoczyna tyradę, pouczając Zełenskiego na temat wdzięczności, prowadzenia wojny i tego jak wygląda życie na Ukrainie. Mówiąc to wygraża palcem. Zełenski pyta go, czy w ogóle był na Ukrainie, na co Vance odpowiada, że czytał doniesienia i widział nagrania. Resztę znamy.

* Konferencja z dziennikarzami zamiast planowanych 10 minut, trwa 50 minut aż do jej gwałtownego końca. Trump kwituje wystąpienie żartobliwie, że stworzyliśmy znakomity show telewizyjny.

* Według nieoficjalnych doniesień, w kuluarach dochodzi do kolejnej wymiany zdań. W rezultacie ukraińska delegacja zostaje wyproszona z Białego Domu.

Co się stało po spotkaniu?:

* Telewizje publikują nagrania z Gabinetu Owalnego z kilkudziesięciominutowym opóźnieniem. W ten sposób Biały Dom jest w stanie ukształtować narrację zanim zrobią to media.

* Cała protrumpowska machina medialna bardzo szybko wprowadza narrację według której prezydent Zełenski znieważył prezydenta Trumpa. Marco Rubio w wywiadzie dla CNN domaga się przeprosin za marnowanie czasu na spotkanie, które „musiało tak się skończyć”.

* Trump deklaruje, że rozmowy nie mają sensu, dopóki Zełenski nie zgodzi się na pokój. W mediach społecznościowych, krótko po spotkaniu publikuje wpis, w którym sugeruje wycofanie się USA z procesu pokojowego. Zełenski pisze na platformie X, dziękując prezydentowi, Kongresowi i Amerykanom za wizytę i wsparcie.

* Niemalże wszyscy przywódcy i liderzy państw europejskich (oraz Kanady) deklarują wyrazy poparcia dla Zełenskiego i Ukrainy. Część z nich sugeruje nawet poważny rozłam w relacjach z USA.

* Departament Stanu wstrzymuje finansowanie odbudowy ukraińskiej sieci energetycznej.

* Zełenski występuje w wywiadzie dla telewizji Fox News, w którym dziękuje Amerykanom za wsparcie i podkreśla, że sojusz USA z Ukrainą jest dla niego bardzo ważny. Zapytany jednak przez dziennikarza o to czy przeprosi Trumpa, zaprzecza. Mówi, że nie wydaje mu się aby zrobił coś złego. Podkreśla, że szanuje amerykańskiego prezydenta i Amerykanów. Dopytywany w dalszej części czy relacje z Trumpem da się uratować, mówi że jest to możliwe, oraz wyraża ubolewanie z powodu zaistniałej sytuacji.

* Premier Keir Starmer dzwoni do Zełenskiego i Trumpa próbując łagodzić napięcia. Bez skutku.

* Caroline Leavitt, rzeczniczka Białego Domu, informuje o wstrzymaniu pomocy wojskowej dla Ukrainy „w imię pokoju”.

* Ukraińska delegacja odlatuje do Londynu, w którym 2 marca spotkają się liderzy 18 państw, chcących utrzymać wsparcie dla Ukrainy i nie pozwolić by Europa stała się przedmiotem gry mocarstw.

---

Na koniec przywołam głos członka rosyjskiej Dumy – Olega Morozowa, który w programie „60 Minut”, dzień przed wizytą Zełenskiego w Waszyngtonie przewidywał, że Trump zamierza upokorzyć ukraińskiego prezydenta, a następnie zmusić do podpisania kapitulacji. Rosyjskie media triumfują, zachwycone wydarzeniami.

Jestem zdania, że główną winę za awanturę ponosi JD Vance, niemniej prezydentowi Zełenskiemu zabrakło umiejętności by sprostać zadaniu, przez co wpadł w pułapkę doprowadzając do najgorszego rezultatu. Niewykluczone, że do umowy nie doszłoby nawet gdyby ostre negocjacje prowadzone były w zaciszu gabinetu, jednakże Zełenski wiele stracił w oczach zwolenników Trumpa i tak mocno wobec niego sceptycznych.

Myślę, że poza fajerwerkami, które chyba przerosły oczekiwania obydwu stron, Zełenski tak naprawdę nie zamierzał zgodzić się na niekorzystną umowę, a przyjechał spróbować wynegocjować dodatkowe gwarancje, natomiast Amerykanie nie zamierzali ich udzielać, a nabrali już przekonania, że Kijów nie zechce się podporządkować.

To jest clou problemu. Wszystkie pozostałe kwestie są wtórne.

Problem w tym, że taki wynik rozmów USA z Ukrainą oznacza rozłam w relacji USA i Europy (kontynentu).

Europa stanęła przed historycznym wyzwaniem, które zadecyduje o jej przyszłości. To kluczowy moment, w którym albo pokażemy siłę, albo czeka nas gwałtowne obniżenie poziomu bezpieczeństwa i ryzyko wojny. Amerykanie wyraźnie demonstrują, że stawiają na zbliżenie z Rosją, przy jednoczesnym odsunięciu Europy i Ukrainy od rozmów w sprawie nowego ładu na kontynencie.

---

Globalna Gra jest wspierana przez Patronów.

Wsparcie łączy się z szeregiem przywilejów (zależnych od wysokości wpłaty), m.in. wieczystym dostępem do zamkniętej grupy dyskusyjnej, wglądem do sekcji premium i upominkami. Chcesz wiedzieć więcej? Sprawdź TUTAJ

Możesz też postawić mi kawę:

buycoffe.to/globalnagra/